Notebookcheck Logo

Testrapport HP ProBook 4330s LW759ES Notebook

Budget business. We testen het nieuwste 13 inch model van HP's ProBook S serie, de ProBook 4330s. Een metalen behuizing met business features en UMTS in een subnotebook van minder dan €500? In dit testrapport lees je hoe HP dit voor elkaar heeft gekregen.

De HP ProBooks uit de S serie zijn de instapmodellen van de ProBook familie, die onder de high-quality EliteBook serie is gepositioneerd. Voor mensen die een aantrekkelijk geprijsde notebook zoeken, maar wel een mat beeldscherm of metalen behuizing wensen, is de HP ProBook 4330s misschien een schot in de roos. Nadat we eerder het 17 en 15 inch model (4730s en 4530s) hebben getest, is nu het 13.3 inch exemplaar aan de beurt.

De lijst van optionele hardware is lang en uitgebreid. Alleen al voor de CPU kun je kiezen uit een lijst die varieert van simpele Intel Celeron tot high-performance Intel Core i7 processor. Het exemplaar dat wij testen bevindt zich in termen van prijs en prestaties echter onderaan de lijst. Er is op dit moment eigenlijk geen enkele andere goedkopere configuratie. De specifieke configuratie die wij zullen testen kost ongeveer €429. We zullen zien of deze notebook daadwerkelijk de titel ProBook verdient, of dat de besparing op hardware hem deze titel onwaardig is. 

Behuizing

Net als de grotere modellen, de HP ProBook 4530s en 4730s, is ook het 13.3 inch model uitgevoerd in het nieuwste ProBook design en we kunnen niet anders zeggen dan dat het ook op dit kleinere model goed staat. Matte aluminium oppervlakken en kwalitatief goed uitziend plastic domineren het uiterlijk van de ProBook 4330s. Ze maken de notebook niet onverwoestbaar, maar het beperkt het wel de vettige vingerafdrukken die zich vaak op de behuizing van andere consumenten notebooks verzamelen.

In termen van kwaliteit heb je dus ook helemaal niet het gevoel dat je een notebook van minder dan €500 voor je hebt staan. De behuizing maakt een zeer stevige indruk. De meeste oppervlakken, zoals onder het toetsenbord, kunnen zelfs met flinke kracht niet in worden geduwd. Hetzelfde geldt voor het toetsenbord, met uitzondering van het gebied boven de optische drive, want hier geeft de behuizing licht mee. Het ongeveer 9 millimeter dikke scherm kan met beperkte kracht worden verbogen. Dit heeft echter geen vervormingen van het beeld tot gevolg. De scharnieren zijn precies zo afgesteld dat je het scherm nog net met een hand kan openklappen. Ze zijn echter strak genoeg om het scherm stabiel te houden.

Connectiviteit

Op de connectiviteit van de goedkope ProBook modellen is wel bespaard. Er is bijvoorbeeld geen USB 3.0 en verder zijn er maar 4 USB 2.0 poorten aanwezig (2 links, 2 rechts). Daarnaast ontbreken ook eSATA en een FireWire poort, waardoor je een externe harde schijf dus gewoon via USB 2.0 zult moeten aansluiten. Uiteraard ligt de doorvoersnelheid daarmee een stuk lager dan via een USB 3.0 verbinding. Tot slot zul je het ook zonder docking station poort moeten doen. Ondanks de geldbesparende ingepreken heeft HP gelukkig wel een ExpressCard/34 slot ingebouwd. De geïntegreerde kaartlezer ondersteunt alleen SD en MMC geheugenkaarten. 

Alle poorten zijn relatief ver naar voren geplaatst. Het kan dus al snel een rommeltje worden wanneer je veel randapparatuur aansluit. De LAN, HDMI en twee USB poorten zijn aan de linkerzijde bijvoorbeeld zeer dicht op elkaar geplaatst. Het kan dus voorkomen dat een brede USB stick een poort ernaast in de weg zit.

Linkerzijde: Kensington Lock, stroomaansluiting, VGA, LAN, HDMI, 2x USB 2.0, ExpressCard/34
Linkerzijde: Kensington Lock, stroomaansluiting, VGA, LAN, HDMI, 2x USB 2.0, ExpressCard/34
Rechterzijde: 2x USB 2.0, optische drive
Rechterzijde: 2x USB 2.0, optische drive
Voorzijde: kaartlezer (SD, MMC), twee audiopoorten
Voorzijde: kaartlezer (SD, MMC), twee audiopoorten
Achterzijde
Achterzijde
HP ProtectTools
HP ProtectTools

Communicatie

De ProBook 4330s is uitgerust met alle zakelijke communicatiemiddelen. Naast Gigabit LAN van Realtek beschikt hij over WLAN met ondersteuning voor 802.11 b/g/n ondersteuning en Bluetooth 3.0+HS. HP heeft de 4330s echter ook van een Ic2010 mobile breedband module voorzien, dat UMTS verbinding mogelijk maakt. Op dit gebied laat de ProBook 4330s dus niets te wensen over.

Accessoires

Zoals gewoonlijk worden er weinig accessoires meegeleverd. Afgezien van de notebook zelf zitten in de doos de adapter met bijbehorende kabels, wat documentatie voor het eerste gebruik en een garantiekaart. Er worden geen recovery of driver DVD's meegeleverd.

Beveiliging

Ondanks de lage prijs draagt de notebook toch de naam ProBook en deze modellen worden geleverd met uitgebreide beveiligingssoftware en tools. Een vingerafdruklezer en de software, HP ProtectTools, zorgen voor de beveiliging van de 4330s. HP ProtectTools wordt ook meegeleverd met de duurdere modellen en in feite is het een collectie van verschillende programma's en tools: gezichtsherkenning, data encryptie en veilig wissen van data behoren tot de mogelijkheden, maar bijvoorbeeld ook lokalisering van de notebook als deze gestolen is (hiervoor moet wel een abonnement worden afgesloten). Naast de ProtectTools software is er nog meer bruikbare software geïnstalleerd, zoals HP's Power Assistant, waarmee je het energieverbruik kunt regelen en energiebesparende opties kunt instellen.

Onderhoud

Net als bij de grotere modellen biedt een groot cover aan de onderkant toegang tot de hardware. Het kan zonder gereedschap geopend worden, zodat gebruikers componenten gemakkelijk kunnen vervangen. Zo zijn de processor, harde schijf en beide RAM slots toegankelijk. Het RAM geheugen upgraden is dus geen probleem en alhoewel een slot vrij is, raden we aan om de 2 GB module te vervangen door een 4 GB exemplaar en een andere 4 GB module in het vrije slot te plaatsen. Het schoonmaken van het koelsysteem blijkt lastiger, omdat de warmtewisselaar van de heatpipes onder een deel van de behuizing verborgen zit. De fan schoonmaken is daarentegen geen enkel probleem.

Garantie

Net als bij zijn grotere broers krijg je slechts 1 jaar garantie op de ProBook 4330s. Als dat niet genoeg is, kun je de garantieperiode uitbreiden tot 6 jaar. Of dat verstandig is met een prijs van €300 zul je zelf moeten beslissen.

Invoerapparatuur

Toetsenbord

Een toetsenbord model met vrijstaande toetsen, ook wel chiclet toetsenbord genoemd, is ingebouwd. Links en rechts van het toetsenbord bevindt zich een dunne rand, dus het toetsenbord beslaat niet de volledige breedte van de behuizing. Toch is HP erin geslaagd om toetsen van 15x15 millimeter te gebruiken, waarbij de ruimte van ongeveer 4 mm tussen de individuele toetsen voldoende is. Een numeriek gedeelte paste er niet meer bij en ook de cursortoetsen zijn erg klein gemaakt (vooral de omhoog en omlaag toetsen).

Typen voelt direct erg goed aan. De korte aanslag en het duidelijke drukpunt maken snel en comfortabel typen mogelijk, als je tenminste van een chiclet-type toetsenbord houdt. Toch zijn er een aantal kleine minpunten: allereerst geeft het toetsenbord onder druk mee, zoals we al eerder vermeldden. Vooral als we in het gebied boven de optische drive iets hogere druk uitoefenen is dit duidelijk zichtbaar. Daarnaast brengen de toetsen een redelijk schel klikgeluid ten gehore, wat niet helemaal overeenstemt met de high-end impressie die het we aanvankelijk van het toetsenbord hadden.

Touchpad

Het touchpad in de HP ProBook 4330s heeft een afmeting van 87x43 millimeter (diagonaal van 96 mm). Het oppervlak is glad en je vingers glijden er goed overheen. Multi touch wordt ondersteunt, maar er is geen gemarkeerde horizontale of verticale scrollbalk. Deze kunnen ook niet softwarematig geactiveerd worden. Dit is echter maar een klein minpunt, omdat je met multi touch gestures ook prima kunt scrollen. De muisknoppen onder het touchpad hebben een zeer korte aanslag en stevig drukpunt. Een duidelijk hoorbare "klik" bevestigt of de knop echt is ingedrukt. Al met al zijn het touchpad en de muisknoppen acceptabel.

Toetsenbord
Toetsenbord
Touchpad
Touchpad

Beeldscherm

Zoals alle ProBooks heeft ook de 4330s een mat beeldscherm. Het heeft een 13.3 inch afmeting en beeldverhouding van 16:9. De resolutie van 1366x768 pixels is op dit moment zo'n beetje de standaard voor 13.3" schermen.

Als we beter naar het scherm kijken, zien we dat HP ook hier heeft moeten besparen. Ondanks dat het om een mat scherm gaat, is geen erg goed exemplaar. De gemiddelde helderheid van 180.7 cd/m2 is benedengemiddeld en ook de maximale helderheid van 194 cd/m2 is redelijk matig. De verdeling van de helderheid is daarentegen wel goed verdeeld, wat een lichtopbrengst van 87% oplevert. Een ander pluspunt is dat de helderheid tijdens werken op de batterij niet afneemt.

185
cd/m²
192
cd/m²
179
cd/m²
194
cd/m²
185
cd/m²
176
cd/m²
178
cd/m²
169
cd/m²
168
cd/m²
Helderheidsverdeling
N133B6-L01 tested with Gossen Mavo-Monitor
Maximum: 194 cd/m² (Nits) Gemiddelde: 180.7 cd/m²
Helderheidsverdeling: 87 %
Helderheid in Batterij-modus: 185 cd/m²
Contrast: 138:1 (Zwart: 1.34 cd/m²)
HP ProBook 4330s vs. sRGB (t)
HP ProBook 4330s vs. sRGB (t)

 

Voor de zwartwaarde ziet het er weer minder goed uit. We meten 1.34 cd/m2, wat redelijk hoog is. Daardoor zien zwarte vlakken er een beetje grijzig uit en helaas heeft het ook invloed op de contrast ratio van het beeldscherm. De maximale contrast ratio bedraagt daardoor een matige 138:1.
De weergave van kleuren kan ook niet meer voor een verrassing zorgen. Het sRGB spectrum wordt bij lange na niet geheel weergegeven. Doorgaans is dit echter geen probleem voor de normale gebruiker die niet op professioneel niveau aan foto- of videobewerking doet.

 

Buitenshuis
Buitenshuis

Buitenshuis profiteert de notebook van het matte beeldscherm. Ondanks dat de helderheid niet bijster hoog is, kun je buitenshuis prima op de HP ProBook 4330s werken. Toch waren een hogere helderheid en contrast uiteraard wenselijk geweest.

Kijkhoeken: HP ProBook 4330s LW759ES
Kijkhoeken: HP ProBook 4330s LW759ES

De kijkhoeken van waaruit het scherm goed leesbaar is zijn redelijk ruim, maar niet in extreme mate. Het beeld is goed leesbaar zolang het scherm niet naar voor of achter wordt geklapt, zoals bij de meeste beeldscherm het geval is. Je kunt prima met meerdere personen voor de notebook zitten en toch genieten van een onvervormd beeld. Zodra het scherm echter wordt gekanteld treden er echter vervormingen op. Dit gebeurt in iets mindere mate wanneer het scherm naar achter wordt gekanteld dan naar voor.

Prestaties

Ons testexemplaar behoort tot een van de minst presterende configuraties van de 4330s die HP levert. Daardoor is hij dan ook redelijk goedkoop. Dit model is dan ook voornamelijk bedoeld als compacte, mobiele Office notebook. De Intel Celeron processor moet bovendien een goede batterijduur mogelijk maken, maar 2 GB RAM geheugen is redelijk weinig en de redelijk kleine 320 GB harde schijf maakt nog duidelijker waar de HP 4330s-LW759ES gepositioneerd is. In ieder geval beschikt hij wel over een UMTS module.

Systeeminformatie CPUZ CPU
Systeeminformatie CPUZ Cache
Systeeminformatie GPUZ
DPC Latency
Systeeminformatie: HP ProBook 4330s LW759ES

De ingebouwde Intel Celeron B810 processor is lid van de nieuwste Sandy Bridge familie, waartoe ook de huidige Core i3, i5 en i7 modellen behoren. De Intel Celeron B810 is echter redelijk onbekend in vergelijking met de Core modellen. Voor instapmodellen kiezen de meeste fabrikanten namelijk eerder voor een Core i3 model dan de Intel Celeron. Onze database, waarin slechts een andere notebook met Celeron B810 processor staat, bevestigt dit. De Celeron processors vormen de laagste klasse van de Sandy Bridge familie, zowel in termen van prijs als prestaties. Beide cores van de Celeron B810 draaien op een kloksnelheid van 1.6 GHz en daarmee komt de processor ongeveer overeen met een 1.7 tot 2.0 GHz Celeron uit de Arrandale serie. Veel functionaliteiten van de Core modellen zijn om geld te besparen niet terug te vinden in de Celeron modellen. Zo ontbreken bijvoorbeeld Turbo Boost, Hyper Threading en AES. In een aantal modellen kunnen ook energiebesparende opties uitgeschakeld zijn. In plaats van een geïntegreerde Intel HD 3000 Graphics waar de huidige Core modellen over beschikken, hebben de Celeron modellen bovendien een  Intel HD Graphics aan boord.

We gebruiken de Cinebench R10 en R11.5 benchmarks om de prestaties van de processor te meten. Als eerst bekijken we de Cinebench R10 single core rendering test (64-bit), waarin maar één core wordt belast. De score van de Celeron B810 staat helemaal onderaan onze lijst. Een aantal tablet PC's vormen al bijna een bedreiging voor de HP ProBook, die slechts 2550 punten scoort. De Asus Eee Slate EP121 (470UMGMA) met een Intel Core i5-470UM zit de ProBook met 2524 punten zeer dicht op de hielen. We zien pas echt duidelijk in hoeverre de functies en prestaties van de B810 zijn beperkt als we de score uit de benchmark vergelijken met die van een huidige Intel Core i3-2310M. Een MSI CX 640 (2310MGT 520M) scoort bijvoorbeeld veel beter met een puntentotaal van 3319.

De resultaten in de Cinebench R10 multi core rendering test (64-bit) zijn vergelijkbaar. De 4330s scoort hier 4995 punten. Opnieuw zit de Asus Eee Slate EP121 (470UMGMA) hier met 4947 punten vlak achter. In vergelijking met een Intel Core i3 processor presteert de i3 uiteraard wederom veel beter. De Lenovo IdeaPad Z370 (2310MGeforce 410M) scoort bijvoorbeeld 7398 punten. Zoals eerder gezegd hebben we op dit moment slechts een andere notebook met een Celeron B810 in onze database. Dat is de HP ProBook 4530s, die getest werd door onze Poolse collega's van Notebookcheck.pl. De resultaten van beide notebooks liggen erg dichtbij elkaar, waarbij de processor in de 4530s altijd net een tikje sneller is. Zo scoorde de 4530s in de Cinebench R10 multi core rendering test 5050 punten tegen 4995 punten van de 4330s.

De processor ondersteunt geen Turbo Boost en de benchmarks die we normaal gebruiken om deze functie te testen zijn hier dus weggelaten. Tot slot was de volledige rekencapaciteit van de processor ook tijdens werken op de batterij altijd beschikbaar.

Cinebench R10 Rendering Single 32Bit
2077
Cinebench R10 Rendering Multiple CPUs 32Bit
4020
Cinebench R10 Shading 32Bit
2769
Cinebench R10 Rendering Single CPUs 64Bit
2550 Points
Cinebench R10 Rendering Multiple CPUs 64Bit
4995 Points
Cinebench R10 Shading 64Bit
2795 Points
Cinebench R11.5 OpenGL 64Bit
4.76 fps
Cinebench R11.5 CPU Multi 64Bit
1.23 Points
Help

Algemene prestaties

We gebruiken de PCMark Vantage benchmark om de prestaties van het gehele systeem te meten. Helaas hebben onze Poolse collega's deze benchmark niet gedraaid op de 4530s, dus we hebben geen direct vergelijkingsmateriaal. Evenals het geval met de processor benchmarks bungelen de scores nu ook praktisch onderaan onze lijst. De prestaties zijn allesbehalve uitstekend met een score van 3644 punten. Een Acer Travelmate 8172T-33U4G32N (330UMGMA) en Lenovo Thinkpad Edge 11 (380UMGMA) zetten een vergelijkbaar resultaat neer met scores van 3680, respectievelijk 3619 punten. Daarbij moeten we vermelden dat deze systemen een UM, oftewel low voltage, processor hebben, die al lang niet meer up-to-date zijn.
Als we de resultaten vergelijken met die van recentere systemen worden we ook niet erg blij. De Lenovo ThinkPad Edge E320 (2310MHD Graphics 3000), die hetzelfde kost, scoort veel hoger: 5457 punten.

Ondanks de matige resultaten uit de synthetische benchmarks zijn we zelf best tevreden over de prestaties van het systeem. Je moet alleen de grenzen van het systeem goed kennen. Zo is de notebook prima om Office documenten te bewerken of presentaties te maken, maar foto's of video's bewerken gaat minder goed; daar is de notebook eigenlijk ook niet voor bedoeld. Daarnaast verwachtten we dat 2 GB RAM geheugen toch wat aan de krappe kant zou zijn, maar het blijkt dat je prima in Office documenten kunt werken en tegelijk verschillende internetpagina's geopend kunt hebben. Wil je toch iets ruimer zitten, dan is het een eitje om het RAM geheugen uit te breiden, zoals we al eerder beschreven. 4 GB modules zijn al verkrijgbaar vanaf zo'n €20.
Tot slot zit de processor met een belasting van 10% tot 25% tijdens normaal gebruik nog lang niet aan zijn limiet.

4.4
Windows 7 Prestatie-Index
Processor
Berekeningen per seconde
5.3
Geheugen (RAM)
Geheugenoperaties per seconde
5.5
Grafisch
Bureaublad-prestaties voor Windows Aero
4.4
Grafisch (Games)
3D-prestaties voor zakelijke toepassingen en games
5.7
Primaire harde schijf
Data-overdracht van de harde schijf
5.9
PCMark Vantage Result
3644 punten
Help
HD Tune
HD Tune
Crystal Disk Mark
Crystal Disk Mark

Massaopslag

De geïnstalleerde Toshiba MK3261GSYN harde schijf is een 2.5 inch model met een opslagcapaciteit van 320 GB. Dat lijkt weinig, aangezien veel consumenten notebooks tegenwoordig worden voorzien van een 500 GB tot 1 TB harde schijf. We moeten dan ook weer in gedachten houden dat er meestal niet veel films en foto's op een zakelijke notebook gezet worden. Office documenten nemen simpelweg een stuk minder plek in beslag. De harde schijf werkt op 7200 rpm, maar helaas zijn de resultaten uit de HD Tune benchmark niet veel anders dan die van een willekeurige 5400 rpm 2.5 inch harde schijf. De doorvoersnelheden zijn van een redelijk gemiddeld niveau.

Toshiba MK3261GSYN
Overdrachtssnelheid Minimum: 24.7 MB/s
Overdrachtssnelheid Maximum: 97.5 MB/s
Overdrachtssnelheid Gemiddeld: 57 MB/s
Toegangstijd: 19.2 ms
Pieksnelheid: 117.7 MB/s
CPU-gebruik: 1 %

Grafische kaart

De Intel HD Graphics chip is een instapmodel grafische kaart die is geïntegreerd in de low-end Intel Celeron en Pentium processors. Ondanks dat hij dezelfde naam heeft als de Intel HD Graphics in de Arrandale serie zijn de kaarten niet identiek. Daarnaast is de grafische kaart is een stuk trager dan de Intel HD Graphics 3000 chip in de Core modellen. Ook verschillen de prestaties van de chip nog per processor. Zo heeft de chip een kloksnelheid van 350 MHz (Turbo 800 MHz) in een Intel Celeron 847, maar 650 MHz (Turbo 950 MHz) in een Intel Celeron B810. De prestaties van de chip in een Intel Celeron zijn in ieder geval vergelijkbaar met die van de oude Nvidia GeForce 9400M grafische chipset.

We gebruiken de 3DMark 06 benchmark om de grafische rekenkracht te meten. Met 2424 punten behoort de notebook tot de klasse met instapmodel grafische kaarten en doorgaans blijft hij ver achter bij de Intel HD Graphics 3000, die geïntegreerd is in recente Core modellen. Een voorbeeld is de  Lenovo ThinkPad L420 NYV4UGE (2520MHD Graphics 3000), die 2528 punten scoort.  De prestaties van de HD Graphics kaart in de ProBook 4330s zijn meer van het niveau van de Radeon HD 6320 grafische kaart. De Samsung 305U1A-A01DE (E-450Radeon HD 6320) scoort namelijk 2409 punten.

3DMark 03 Standard
5705 punten
3DMark 05 Standard
4196 punten
3DMark 06 Standard Score
2424 punten
3DMark Vantage P Result
771 punten
Help

Gaming prestaties

De HP ProBook 4330s is niet gericht op gaming, dus we staan hier maar kort bij stil. We hebben de al wat oudere real-time strategie game StarCraft 2: Wings of Liberty gebruikt in onze test. De game draait nog soepel (40 fps) met de laagst mogelijke details en laagste resolutie. Met iets hogere grafische instellingen en de grafische details op medium is de game al niet meer speelbaar. Bij hoge grafische instellingen geldt uiteraard hetzelfde.

lage gem. hoge ultra
StarCraft 2 (2010) 41 8 7

Emissies

Geluidsproductie

Onze geluidsmetingen bevestigen wat we zelf hebben ervaren gedurende alle tests: de HP ProBook 4330s is erg stil. De geluidsproductie ligt tussen de 32.5 dB(A) en 32.7 dB(A) tijdens inactiviteit en voor het gehoor is dat erg fijn. Toch waren we verbaasd dat het systeem niet nog stiller is. De fan is namelijk permanent actief en maakt altijd een zacht geluid. Als we echter naar de temperaturen aan de onderkant van de behuizing kijken, dan blijkt dat koelen tijdens inactiviteit van het systeem niet noodzakelijk is, dus de fan zou in feite uitgeschakeld kunnen worden. Ook de harde schijf was niet helemaal stil tijdens het testen. Een zacht klik-geluid was op willekeurige momenten hoorbaar, vooral tijdens het kopiëren van grote hoeveelheden data (32.8 dB(A)). Tijdens normaal gebruik produceert de harde schijf zo'n 32.5 dB(A).
Bij zware belasting van het systeem stijgt de geluidsproductie, maar met een maximum van 35.5 dB(A) is de ProBook dan nog steeds redelijk stil. 
Dat de optische drive tijdens gebruik meer geluid produceert dan het hele systeem bij elkaar komt niet vaak voor. Voor de HP ProBook 4330s is dit echter wel het geval: de optische drive genereert een geluidsniveau van 36.0 dB(A) tijdens gebruik. Over het algemeen kunnen we echter zeggen dat de ProBook 4330s een stil systeem is.

Geluidsniveau

Onbelast
32.5 / 32.5 / 32.7 dB (A)
HDD
32.5 dB (A)
DVD
36 / dB (A)
Belasting
35.5 / 35.5 dB (A)
  red to green bar
 
 
30 dB
stil
40 dB(A)
hoorbaar
50 dB(A)
luid
 
min: dark, med: mid, max: light   Voltcraft sl-320 (15 cm afstand)
HP ProBook 4330s tijdens zware belasting (fluctuerende kloksnelheid)
HP ProBook 4330s tijdens zware belasting (fluctuerende kloksnelheid)
HP ProBook 4330s tijdens zware belasting
HP ProBook 4330s tijdens zware belasting

Temperatuur

Omdat de Celeron processor niet echt tot de krachtigste modellen behoort, heeft het koelsysteem ook niet veel moeite om overtollige warmte te verwerken. Zelfs de beperkte ruimte in de 13 inch subnotebook zorgt niet voor temperatuurstijgingen. De gemiddelde temperatuur aan de bovenkant van de behuizing bedraagt tijdens inactiviteit en lichte belasting slechts 21.9 graden (maximaal 25.2 graden Celsius). Het gebied waar de polsen op rusten blijft met 21.8 graden Celsius (links) en 25.2 graden Celsius (rechts) ook lekker koel. De onderkant van de notebook wordt niet bijzonder veel warmer. Het gemiddelde ligt hier op 24.3 graden Celsius en het maximum op 27.1 graden.

De temperaturen stijgen nauwelijks wanneer het systeem wordt belast. De gemiddelde temperatuur aan de bovenkant van de behuizing is 25.9 graden en het maximum 29 graden Celsius. Het gebied rond het touchpad bereikt een temperatuur van 27.6 graden aan de linkerkant en 25.8 graden aan de rechterkant. De temperatuur aan de onderkant van de behuizing komt wel boven de 30 graden uit: het gemiddelde bedraagt 28.5 graden, maar we hebben wel een maximum gemeten van 33.5 graden Celsius. Toch moeten we zeggen dat de notebook erg koel blijft en er is dus nooit het gevaar dat een oppervlak zo warm wordt dat het vervelend is om aan te raken.

De HP ProBook 4330s had het behoorlijk zwaar met onze stress test. Hij werd niet bijzonder heet - de processor bereikte een temperatuur van net boven de 60 graden Celsius - maar het systeem reageerde nauwelijks meer. Toen Prime95 en FurMark tegelijk werken gedraaid was het telkens afwachten of een muisklik geregistreerd zou worden, of niet. Bovendien fluctueerde de kloksnelheid van de processor af en toe (zie screenshot), maar dit zorgde niet voor verbeteringen. De 3DMark 06 benchmark die we daarna hebben gedraaid leverde in termen van temperatuur weer normale resultaten op.

Max. Belasting
 29 °C24.2 °C22 °C 
 27.3 °C27.6 °C21.6 °C 
 27.6 °C28.2 °C25.8 °C 
Maximum: 29 °C
Gemiddelde: 25.9 °C
21.7 °C30.1 °C32.3 °C
23.1 °C31.3 °C33.5 °C
25.5 °C31.1 °C27.6 °C
Maximum: 33.5 °C
Gemiddelde: 28.5 °C
Stroomadapter (max.)  42.2 °C | Kamertemperatuur 19.2 °C | Voltcraft IR-360
(+) De gemiddelde temperatuur voor de bovenzijde bij maximale belasting bedraagt 25.9 °C / 79 F, vergeleken met het gemiddelde van 30.7 °C / ###class_avg_f## F voor de apparaten van de klasse Subnotebook.
(+) De maximumtemperatuur aan de bovenzijde bedraagt 29 °C / 84 F, vergeleken met het gemiddelde van 35.9 °C / 97 F, variërend van 21.4 tot 59 °C voor de klasse Subnotebook.
(+) De bodem warmt op tot een maximum van 33.5 °C / 92 F, vergeleken met een gemiddelde van 39.4 °C / 103 F
(+) Bij onbelast gebruik bedraagt de gemiddelde temperatuur voor de bovenzijde 21.9 °C / 71 F, vergeleken met het apparaatgemiddelde van 30.7 °C / 87 F.
(+) De palmsteunen en het touchpad zijn met een maximum van ###max## °C / 82.8 F koeler dan de huidtemperatuur en voelen daarom koel aan.
(±) De gemiddelde temperatuur van de handpalmsteun van soortgelijke toestellen bedroeg 28.3 °C / 82.9 F (+0.1 °C / 0.1 F).

Luidsprekers

Het geluid dat de luidsprekers voortbrengen is simpelweg niet overtuigend. HP adverteert wel met "SRS Premium Sound", maar het geluidssysteem is eerder van benedengemiddelde kwaliteit. De meerderheid van notebooks heeft echter problemen met een te blikkerig geluid en het ontbreken van een goede bas. Bovendien horen we bij onze HP 4330s ook een lichte kraak in de hoge tonen.

Batterijduur

Energieverbruik

De Intel Celeron B810 verbruikt zo'n 9.9 tot 13.6 Watt tijdens inactiviteit en dat is niet veel minder dan een aantal Core i3 of i5 processors doen. Tijdens belasting van het systeem ziet het er beter uit voor de Celeron: met een verbruik van 27.8 tot 33.2 Watt is de processor hier relatief efficiënt te noemen. De 65 Watt adapter heeft dus ook voldoende vermogen om de notebook van prik te voorzien.

Stroomgebruik
Uit / Standbydarklight 0.1 / 0.6 Watt
Inactiefdarkmidlight 9.9 / 12.4 / 13.6 Watt
Belasting midlight 27.8 / 33.2 Watt
 color bar
Key: min: dark, med: mid, max: light        Voltcraft VC 940
Currently we use the Metrahit Energy, a professional single phase power quality and energy measurement digital multimeter, for our measurements. Find out more about it here. All of our test methods can be found here.

Batterijduur

HP claimt dat een batterijduur van 5 uur mogelijk is met de meegeleverde 6-cells batterij. We kunnen dit bevestigen, maar het hangt wel af van hoe het systeem wordt gebruikt. Als de notebook bijvoorbeeld zonder WLAN en met minimale helderheid in office mode wordt gebruikt, houdt de batterij het zelfs 6 uur en 48 minuten vol. Inernetten via WLAN met een redelijk helder scherm kan 4 uur en 28 minuten op een batterijlading, terwijl een DVDtje kijken na 3 uur en 16 minuten eindigt. Ga je zwaardere programma's gebruiken, dan moet je na 1 uur en 49 minuten weer een stopcontact opzoeken. De batterij heeft overigens 1 uur en 49 minuten nodig om weer geheel op te laden.

We willen opnieuw verwijzen naar het programma HP Power Assistant, waarmee het energieverbruik van de notebook gemonitord wordt. Naast cijfers over het verbruik van het beeldscherm op dat moment, of het huidige energiebesparende profiel, is er ook informatie over specifieke modi. Je kunt bijvoorbeeld zien wat de batterijduur met een bepaalde energiebesparende modus nog is.

Reader's test
Reader's test
Classic test
Classic test
WLAN test
WLAN test
DVD test
DVD test
Batterij opladen
Batterij opladen
HP Power Assistant
HP Power Assistant
HP Power Assistant
HP Power Assistant
Batterijduur
Inactief (zonder WLAN, minimale helderheid)
6h 46min
Surfen met WLAN
4h 28min
DVD
3h 16min
Belast (maximale helderheid)
1h 49min

Samenvatting

Met de ProBook 4330s presenteert HP een aantrekkelijk geprijsde subnotebook voor zakelijke gebruikers, of consumenten die voorkeur hebben voor een mat beeldscherm en metalen behuizing. De subnotebook is van hoge kwaliteit, maar hij kan niet tippen aan de duurdere EliteBooks. Daar hoeft de 4330s met een prijskaartje van minder dan €500 zich echter niet voor te schamen.

Over toetsenbord en touchpad zijn we ondanks een aantal kleine minpuntjes toch dik tevreden.

Een ander pluspunt van de 4330s is dat hij zeer mobiel is. Hij weegt weinig en de goede batterijduur dragen daar aan bij.

Helaas wordt er vaak bespaard op beeldschermen in low-end notebooks en de ProBook 4330s is geen uitzondering op die regel. De helderheid is nog net acceptabel, maar de zwartwaarde en het kleurenbereik verre van indrukwekkend. Tot slot is het contrast ook erg zwak. Positief is dat het een mat beeldscherm betreft en daarmee voldoet HP aan de eisen voor een zakelijke notebook.

Door de Celeron processor is de notebook geen enorm rekenwonder, maar hij is zeer geschikt voor Office werk. Je kunt er dan ook prima mee tekstverwerken, presentaties maken en internetten.

Met dank aan...
Please share our article, every link counts!
Getest: HP ProBook 4330s LW759ES
Getest: HP ProBook 4330s LW759ES, met dank aan:

Specificaties

HP ProBook 4330s LW759ES
Processor
Intel Celeron B810 2 x 1.6 GHz, Sandy Bridge
Grafische kaart
Geheugen
2048 MB 
, DDR3, 1333 MHz, max. 8 GB, 2 slots
Beeldscherm
13.30 inch 16:9, 1366 x 768 pixel, N133B6-L01, LED backlight, glimmend: nee
Moederbord
Intel HM65
Opslag
Toshiba MK3261GSYN, 320 GB 
, 7200 rpm
Geluidskaart
Intel Cougar Point PCH - High Definition Audio Controller
Verbindingen
1 Express Kaart 34mm, 4 USB 2.0, 1 VGA, 1 HDMI, 1 Kensington Lock, Audio Verbindingen: microfoon, line out/hoofdtelefoon, Card Reader: 2-in-1 (SD, MMC), 1 Vingerafdruklezer
Netwerkmogelijkheden
Realtek PCIe GBE Family Controller (10/100/1000MBit/s), Atheros AR9285 802.11 b/g/n (b/g/n = Wi-Fi 4/), Bluetooth 3.0 + HS, HP Ic2010 Mobile Broadband Adapter
Optische drive
HP CDDVDW TS-L633R
Afmetingen
hoogte x breedte x diepte (in mm): 27.9 x 330 x 235
Batterij
47 Wh Lithium-Ion, 6-cells batterij, 47 Wh Lithium-Ion, 10.8 volt
Besturingssysteem
Microsoft Windows 7 Home Premium 64 Bit
Camera
Webcam: 720p
Bijkomende functionaliteiten
HP ProtectTools, Embedded Security, Embedded Pre-Boot Security, HP SpareKey, Norton Internet Security 2011 (60 dagen abonnement), ArcSoft Total Media Suite, Microsoft Office 2010, 12 Maanden Garantie, 720p webcam, SRS Premium Sound, UMTS, waterbestendig toetsenbord, vingerafdruklezer
Gewicht
2 kg, Voeding: 200 g
Prijs
429 Euro

 

Aluminium en stevig plastic...
Aluminium en stevig plastic...
Een ExpressCard/34 slot vindt je niet terug in iedere subnotebook.
Een ExpressCard/34 slot vindt je niet terug in iedere subnotebook.
De achter kant van de ProBook zonder docking station poort.
De achter kant van de ProBook zonder docking station poort.
De 6-cells batterij kan vervangen worden door een 9-cells model.
De 6-cells batterij kan vervangen worden door een 9-cells model.
Een UMTS module is ook geïnstalleerd.
Een UMTS module is ook geïnstalleerd.
Het cover kan zonder gereedschap worden verwijderd en...
Het cover kan zonder gereedschap worden verwijderd en...
...biedt toegang tot de meeste hardware.
...biedt toegang tot de meeste hardware.
De webcam is in de rand rond het scherm ingebouwd.
De webcam is in de rand rond het scherm ingebouwd.
De vingerafdruklezer houdt ongewenste gasten buiten de deur.
De vingerafdruklezer houdt ongewenste gasten buiten de deur.
Het oppervlak rond het touchpad is vervaardig uit aluminium en heeft ook tijdens zware belasting van het systeem een comfortabele temperatuur.
Het oppervlak rond het touchpad is vervaardig uit aluminium en heeft ook tijdens zware belasting van het systeem een comfortabele temperatuur.
De twee enige dedicated functieknoppen zijn voor de mobile technologies en de browser.
De twee enige dedicated functieknoppen zijn voor de mobile technologies en de browser.
...domineren het uiterlijk van de HP ProBook 4330s.
...domineren het uiterlijk van de HP ProBook 4330s.
Een elegant design en degelijke afwerking...
Een elegant design en degelijke afwerking...
...en dat voor een subnotebook die nog geen €500 kost.
...en dat voor een subnotebook die nog geen €500 kost.
Het scherm is slechts 9 mm dik en kan...
Het scherm is slechts 9 mm dik en kan...
...gemakkelijk met een hand opengeklapt worden. De maximale openingshoek is echter niet erg groot.
...gemakkelijk met een hand opengeklapt worden. De maximale openingshoek is echter niet erg groot.
Er is nog meer aluminium én een mat beeldscherm aan de binnenzijde.
Er is nog meer aluminium én een mat beeldscherm aan de binnenzijde.
De plastic scharnieren voorkomen dat het scherm extreem wiebelt.
De plastic scharnieren voorkomen dat het scherm extreem wiebelt.
Het opschrift Premium sound wil nog niet zeggen dat er ook echt premium geluid uitkomt... De geluidskwaliteit is namelijk niet fantastisch.
Het opschrift Premium sound wil nog niet zeggen dat er ook echt premium geluid uitkomt... De geluidskwaliteit is namelijk niet fantastisch.

Vergelijkbare notebooks

Laptops met dezelfde schermgrootte en gewicht

HP EliteBook 845 G9 in review: 35-watt AMD overtreft Lenovo & Dell
Radeon 680M, Rembrandt (Zen 3+) R9 PRO 6950HS, 14.00", 1.466 kg
HP 14s met Ryzen in review: Goedkope laptop geeft potentieel weg
Vega 7, Lucienne (Zen 2, Ryzen 5000) R5 5500U, 14.00", 1.46 kg
HP Pavilion Aero 13 review: De Pavilion -serie wordt volwassen
Vega 8, Cezanne (Zen 3, Ryzen 5000) R7 5800U, 13.30", 0.953 kg

Prijsvergelijking

Pro

+Materialen
+Simpel maar elegant design
+Nette afwerking
+Mat beeldscherm
+Goede toetsenbord/touchpad combo
+ExpressCard/34 slot
+Stil en koel
+Goede batterijduur en laag energieverbruik
+UMTS module
 

Contra

-Weinig meegeleverde accessoires
-Slechts 12 maanden garantie
-Beeldscherm met beperkt contrast
-Fan is altijd actief
-Geen USB 3.0
-Beperkte algemene prestaties

In het kort

Wat we goed vonden

De kwaliteit en het design van de notebook. Gezien de prijs van minder dan €500 kunnen we HP wel een compliment geven.

Wat we misten

Een docking station poort. Een beter scherm zou de notebook ook goed staan.

Wat verraste ons

Gebruikers die een notebook met UMTS en klein scherm wilden voor een redelijke prijs, waren recentelijk nog aangewezen op een netbook. De HP ProBook 4330s is echter een enorm goed alternatief.

De concurrentie

Mensen die liever met een notebook van Lenovo werken kunnen kijken naar de Lenovo ThinkPad Edge E325-12972FG, die ongeveer hetzelfde kost. Deze notebook is gebaseerd op AMD hardware, in plaats van Intel. Een andere concurrent is de Vostro V131 van Dell. Dankzij de i5 processor levert hij veel betere prestaties en hij heeft een krachtigere grafische kaart en grotere harde schijf. Uiteraard betaal je dan ook weer een stuk meer: €780. Een goedkoper alternatief is dan de Fujitsu SH531.

Beoordeling

HP ProBook 4330s LW759ES - 18-01-2012 v2(old)
Simon Kohlstock

Behuizing
85%
Toetsenbord
88%
Aanwijsapparaat
88%
Aansluitmogelijkheden
75%
Gewicht
88%
Batterij
86%
Beeldscherm
73%
Gaming-performance
58%
Applicatie-performance
76%
Temperatuur
93%
Luidheid
89%
Extra punten
85%
Gemiddelde
82%
85%
Subnotebook - Gewogen Gemiddelde
Simon Kohlstock, 2012-02-25 (Update: 2013-06- 6)