Intel Alder Lake-S review: Heeft Intel weer de snelste gaming CPU?

Intel heeft veel plannen metAlder Lake-S. Jarenlang was Intel de benchmark-standaard voor de snelste gaming CPU, totdat AMD de zaken versnelde met zijn Ryzen 5000 en de kroon overnam. Voor de eindgebruiker heeft dit kat-en-muisspel veel voordelen, omdat het helpt om verbeteringen sneller bij de massa te krijgen.

Met de nieuwste processoren voor het desktopsegment en de 12e generatie van de Core-serie introduceert Intel opnieuw een verandering van het platform. Na Comet Lake-S en Rocket Lack-S is LGA1200 alweer verleden tijd, en neemt de grotere LGA 1700 socket het over. De meest bekende verbeteringen zijn de DDR5 en PCIe 5.0 ondersteuning. Op dit moment zijn er echter nog geen producten beschikbaar die deze volledige bandbreedte kunnen gebruiken. Dit maakt de investering in het platform een investering die pas in de toekomst kan worden gebruikt. Bij het werkgeheugen ziet het er iets beter uit. Wie mee wil met de nieuwste trend en de beste prestaties wil halen, komt niet om het nieuwe DDR5-werkgeheugen heen. Maar de Intel Alder Lake-S processoren ondersteunen ook DDR4 RAM. De bijbehorende borden zijn ook te koop met de nieuwe high-end Z690 chipset.

Met Alder Lake-S zet Intel een grote stap vooruit die niet zomaar een kleine Rocket Lake-S refresh is. Het nieuwe ontwerp is verdeeld in prestatie-kernen, de zogenaamde P-kernen, en energiezuinige kernen, de E-cores. Hierdoor kan het topmodel 24 threads aan, resulterend uit 8 P-cores inclusief hyperthreading (HT) en 8 E-cores zonder HT. In de kleinere Intel Core i5-12600K, die we in deze review ook onder de loep nemen, gaat het om 6 P-cores en 4 E-cores, resulterend in 16 threads. De nieuwe E-cores worden verondersteld de P-cores wat te ontlasten, zodat deze voldoende rekenkracht kunnen bieden voor veeleisende toepassingen, terwijl de E-cores de achtergrondprocessen afhandelen. Maar de E-cores zijn zeker geen trage rekeneenheden, en hun prestaties liggen op het Skylake niveau. Het optimale beheer van de cores wordt verzorgd door de Intel Thread Director. Windows 11 als besturingssysteem is een vereiste voor optimaal gebruik.

Wij hebben de belangrijkste vertegenwoordigers van de nieuwe Alder Lake-S familie voor u verzameld in de onderstaande lijst

Asus heeft ons op tijd voorzien van de ROG Maximus Z690 Hero, die als basis dient voor deze review. We danken Asus Duitsland voor dit leentoestel. De Asus ROG Maximus Z690 Hero ziet er erg massief uit, wat terug te voeren is op het grote koelsysteem. In totaal kun je tot vijf M.2 SSD's op het moederbord plaatsen, maar dan moet je wel twee van de vijf SSD's op een aparte Hyper M.2 kaart installeren. Deze zal de volledige bandbreedte van de Gen 5 ondersteuning kunnen gebruiken en wordt als accessoire in de doos meegeleverd. De nieuwe LGA 1700 socket valt op door het iets langgerekte ontwerp. Veel LGA 1200 koelsystemen zijn ook compatibel met de nieuwe LGA 1700 socket, maar je moet er wel voor zorgen dat je dit rechtstreeks aan de fabrikant vraagt. Soms worden voor de LGA 1700 socket andere montagebeugels aangeboden om een optimale contactdruk op de CPU te garanderen.

U kunt tot 128 GB van het nieuwe DDR5 werkgeheugen installeren. WiFi, 2,5 Gbit LAN, en een totaal van 20 USB poorten zorgen ervoor dat je voldoende connectiviteit hebt.

Twee 8-pins voedingsaansluitingen niet ver van de socket zorgen voor de stroomvoorziening van de CPU. De spanningstransformatoren worden afgedekt door een zeer massief koelblok inclusief een heat pipe. Bovendien is er een aantrekkelijk Polymo lightning paneel boven het I/O Shield, dat er behoorlijk uitziet.

Intel is in staat om de belofte van een aanzienlijke prestatieverhogingten opzichte van de Rocket Lake-S processoren waar te maken. In de prestatiebeoordeling, die het prestatieverschil over alle vermelde benchmarks weergeeft, weet de Intel Core i9-12900K zich duidelijk aan de top te plaatsen. Vergeleken met deAMD Ryzen 9 5900X, die ook 24 threads in totaal biedt, ligt het nieuwe vlaggenschip van Intel 13 procentpunten voor. Als we deIntel Core i9-11900K als referentie nemen, loopt de Core i9-12900K 23% sneller. Hoewel de verschillen in de afzonderlijke benchmarks iets verschillen, is dit te wijten aan de overeenkomstige CPU-architectuur.

We zien een vergelijkbaar beeld met de kleinere Intel Core i5-12600K. Als we de AMD Ryzen 7 5800X als concurrent gebruiken, aangezien deze dezelfde hoeveelheid threads heeft, presteren beide concurrenten op ooghoogte in de cumulatieve benchmarkresultaten. Aan de andere kant heeft de Zen3 processor het moeilijk om te concurreren met de krachtige single-core prestaties van Intel. Maar je moet AMD nog niet afschrijven, want de Zen3 CPU's zijn al een jaar op de markt en volgens sommige geruchten staat de opvolger al in de startblokken. Als die er is, worden de dobbelstenen opnieuw geworpen en moet Rocket Lake-S zich opnieuw bewijzen.

Vanwege de PL1 = PL2 discussie, namen we Cinebench R23 en voerden opnieuw een run uit met een PL1 waarde beperkt tot 125 watt. Er waren geen noemenswaardige veranderingen in het resultaat. De verschillen waren minimaal en kunnen worden beschouwd als vallend binnen de meettoleranties.

Het was duidelijk dat Intel een aanzienlijke sprong voorwaarts zou maken met het nieuwe ontwerp van de P- en E-cores. Hiermee kan Intel ook het gat dichten naar de 12 en 16 core processoren van AMD, wat niet mogelijk was met de Core i9-11900K.