De Maan roest - en dat is de schuld van de Aarde

De Maan is lang gezien als droog en bijna zonder atmosfeer. Maar recent onderzoek onthult iets onverwachts: er vormt zich roest op haar oppervlak. De verrassende oorzaak is niet water, maar zuurstof die uit de atmosfeer van de Aarde ontsnapt. Deze zuurstof bereikt de Maan via de zogenaamde Aardwind - een stroom deeltjes die vrijkomt uit de bovenste atmosfeer van de planeet wanneer de Aarde tussen de Zon en de Maan in ligt. Deze deeltjes zetten zich vervolgens af op het maanoppervlak.

In 2020 ontdekte de Indiase maanmissie Chandrayaan-1 het ijzerrijke mineraal hematiet in de buurt van de polen van de Maan. Hematiet is een roodachtige, kristallijne vorm van ijzeroxide (Fe₂O₃), dat op aarde vaak met roest in verband wordt gebracht. Omdat het zich meestal vormt in de aanwezigheid van water en zuurstof, was de ontdekking ervan op de droge, bijna atmosfeerloze maan aanvankelijk een mysterie. Maar een onderzoek dat op 2 september 2025 werd gepubliceerd in Geophysical Research Letters levert nu experimenteel bewijs van de oorsprong - de roest lijkt van de Aarde te komen.

Elke maand, wanneer de Aarde tussen de Zon en de Maan in beweegt, blokkeert zij ongeveer vijf dagen lang de zonnewind. Gedurende deze tijd kunnen ionen van zuurstof, waterstof en stikstof uit de bovenste atmosfeer van de Aarde ontsnappen en de Maan bereiken. Deze deeltjes zetten zich af in de laag van het maanoppervlak en brengen chemische reacties op gang. Laboratoriumexperimenten onder leiding van Ziliang Jin van de Macau University of Science and Technology toonden aan dat zuurstofionen de vorming van hematiet bevorderen, terwijl waterstof het proces gedeeltelijk kan omkeren.

De bevindingen laten zien dat de Aarde en de Maan meer geochemisch met elkaar verbonden zijn dan eerder werd aangenomen. De Maan bewaart het bewijs van haar langdurige interacties met de Aarde en fungeert zo als een geologisch archief. Komende missies om maanmonsters met hematiet op te halen zullen naar verwachting bevestigen of de zuurstof echt van de Aarde afkomstig is. Als dat zo is, zou dit ons begrip van de relatie tussen de aarde en de maan aanzienlijk kunnen veranderen.