ESA detecteert gigantische golf in de Melkweg, mogelijk van een botsing met een kleiner sterrenstelsel
In de loop der jaren hebben wetenschappers vastgesteld dat de sterren in ons sterrenstelsel rond het centrum draaien binnen een kromgetrokken galactische schijf. In 2020 onthulde Gaia dat deze vervormde schijf in de loop van de tijd wiebelt.
Nu heeft Gaia onthuld dat er een grote golf door het sterrenstelsel beweegt. Gaia's gegevens laten zien dat deze golf vanuit het centrum van het sterrenstelsel naar buiten beweegt en sterren beïnvloedt die 30.000 tot 65.000 lichtjaar van het centrum verwijderd zijn.
De 3D-kaart van de telescoop van de Melkweg laat een op-en-neergaande golf zien. Dit levert het bewijs van de grote golf. Met behulp van Gaia's gegevens volgden astronome Eloisa Poggio en haar team de beweging van de golf.
Ze deden dit door de positie en beweging van jonge reuzensterren en cepheïden te bestuderen. Cepheïden zijn sterren waarvan de helderheid voorspelbaar verandert en die van veraf te zien zijn. De jonge sterren en cepheïden bleken met de golf mee te bewegen.
Aangezien deze sterren gevormd zijn uit interstellair gas, denken wetenschappers dat het gas dat deze sterren gevormd heeft, ook in hetzelfde golfpatroon bewoog. De oorzaak van de golf is echter nog niet ontdekt. Een mogelijke verklaring is dat de golf gevormd is als gevolg van een botsing met een dwergsterrenstelsel in het verleden.
Een andere verklaring is dat de golf gerelateerd is aan de Radcliffe Golf. De Radcliffe-golf is een rimpeling op kleinere schaal die 500 lichtjaar van de zon vandaan te zien is. Wetenschappers zullen dieper graven. Een nieuwe Gaia-uitgave die in december 2026 wordt verwacht, zal ons begrip van de positie en beweging van sterren in de Melkweg vergroten.
Bron(nen)
Beeld credit: ESA/Gaia/DPAC, S. Payne-Wardenaar, E. Poggio et al (2025).
