Windows Vista op een Notebook

Microsoft Windows Vista is de opvolger van de succesvolle en nu verouderde Windows XP. Microsoft probeert om vooral op optische aspecten in te lopen op MacOS X van Apple en Linux, die beide marktaandeel gewonnen hebben. Bovendien, zo stelt Microsoft, is de Windows Vista ontwikkeld met meer focus op veiligheid. Als u tegenwoordig een notebook koopt, zal er hoogwaarschijnlijk Vista op geïnstalleerd staan en hiermee zult u wat kinderziektes ervaren.

De details van de Microsoft beloften: http://www.microsoft.com/windows/products/windowsvista/features/default.mspx

We zullen eerst onze ervaringen bij het installeren van Windows Vista op een Nexoc Osiris E616 bespreken.

Installatie

We begonnen met een Nexoc Osiris E616 waarop Windows XP al geïnstalleerd was op een harde schijf afgeschermd gedeelte (partition), dat de volledige ruimte van de beschikbare 100 GB harde schijf innam. We willen Microsoft Windows Vista (Codenaam Longhorn) installeren op een nog niet gecreëerde partition.

Eerst starten we de Windows Vista Upgrade Advisor, wat toegang tot het Internet nodig heeft. Deze software beoordeelde dat de Nexoc Osiris E616 notebook geschikt was voor Vista, maar noemde ook dat de ingebouwde Realtek High Definition audio kaart, de Realtek RTL8169 / 8110 Family Gigabit Ethernet NIC netwerk kaart en de NVIDIA GeForce Go 7600 video kaart problemen zouden opleveren. Wat betreft de geïnstalleerde software, zouden Microsoft Messenger en het Intel ProSet Wireless software package voor de WLAN kaart moeilijkheden opleveren. Hierover waren we zeer verbaasd, omdat beide programma´s breed verspreid zijn en één ervan zelfs een Microsoft programma is.

Na de installatie te starten van een draaiend Windows XP, kregen we de informatie dat we moesten rebooten vanaf een CD om in staat te zijn de harde schijf te partitioneren. Maar zelfs daarmee bleken we niet in staat de partition kleiner te maken. Daarom moet men nog weer een andere toespassing gebruiken, b.v. Partition Magic 8 om te repartitioneren. Na het maken van een partition met genoeg ruimte, hebben we de installatie opnieuw opgestart. Het is handig dat het niet nodig is om enige sleutel of paswoord in te toetsen tijdens de installatie. Het werkt ook zonder een sleutel/paswoord.

Nadat we Vista zonder enige problemen geïnstalleerd hadden (en zonder enige gebruikersinputs), startte Vista met een bureaublad van een 800x600 pixels resolutie - omdat een video driver ontbrak voor de ingebouwde NVIDIA GeForce Go 7600, waarvoor we al gewaarschuwd waren door de Windows Vista Upgrade Advisor.

Driver

Eerst zochten we naar een driver bij Nexoc.de, maar daar konden we alleen drivers vinden voor Windows XP vooralsnog (18.03.2007). Daarna hoopten we een driver van de Barebone producent zelf – Uniwill, te kunnen vinden. De Nexoc E616 is gebaseerd op de Uniwill P53IN Barebone. Helaas was Uniwill.com niet beschikbaar toen we met onze configuratie bezig waren. Via een omweg installeerden we uiteindelijk met de hand de driver voor de Desktop NVIDIA GeForce Go 7600GT, die we downloadden van de NVIDIA homepage. Alhoewel dit door Microsoft afgeraden wordt, waren we daarna in staat om Windows Vista Aero te draaien met de oorspronkelijke resolutie van het paneel (1280x800 pixels).

Ondanks waarschuwingen door de Windows Vista Upgrade Adviseur werkten zowel de Realtek Gigabit LAN network kaart en ook de geluidskaart zonder problemen.

Zelfs de hot keys voor het bedienen van de helderheid van het scherm en de volume knop werkten zonder aanvullende software te installeren (echter, zonder optische feedback). Echter, de handmatige volume-knop aan de voorkant werkte niet, zoals we ontdekten toen er een schreeuwende advertentie kwam en we het geluid gauw zacht wilden zetten.

Ook bleek de standby niet te werken. Het scherm werd alleen donkerder, maar men kan duidelijk horen dat de notebook aan blijft staan, terwijl hij niet op inputs reageerde. Echter, hibernation werkte zonder problemen. Helaas bleek de “uit” knop van het start menu als standaard prekeuze (default) opeens …. te hebben, maar dat kan door de gebruiker veranderd worden (wat overigens bij de geteste notebook niet lukte).

Interessant was dat “standby” soms op de juiste manier werkte. Blijkbaar geeft één van de drivers problemen.

De volgende dag was de Uniwill homepage wel beschikbaar. We konden snel de Drivers voor de P53IN notebook vinden. Echter, er werd helemaal niet aangegeven voor welk besturingssysteem de drivers waren. Alleen in de zip file zijn er sub-directories die aangeven welk besturingssysteem hij ondersteunt. Van alle ondersteunde besturingssystemen bleek er geen één voor Windows Vista.

Na ondersteuning te vragen van BWD-Computer.de (die ons de geteste notebook voor het testrapport leende), kregen we het antwoord dat drivers voor Vista binnenkort beschikbaar zouden komen.

3 dagen later kregen we een Vista driver CD voor de Nexoc Osiris E616 van BWD-Computer.de. De drivers konden gemakkelijk geïnstalleerd worden en daarna functioneerde de standby-stand normaal. Het onhandige blijft dat de computer begint met een resolutie van 1280x768 in plaats van 1280x800 pixels, wat alleen na opstarten veranderd kan worden. We hadden al eerder over dit probleem gehoord van een participant in ons forum die een Dell notebook gebruikt. Dus wijtten we het aan de video driver. Met de geleverde video drivers, verbeterde de resultaten van de 3DMark06 benchmark. Echter, de resultaten ten opzicht van de benchmarks met Windows XP bleken minder. Helaas werkt ook de handbediende volumeknop nog steeds niet. Bovendien duurde het lang om uit de slaap-stand te komen.

Windows Vista Notebook karakteristieken

Vista stond ons aan vanwege zijn ontwerp en effecten. Echter, maar dit is een kwestie van smaak, zou het bureaublad wat te kleurrijk voor een aantal mensen kunnen zijn. Vooral bij lage resoluties, verbruiken de dikke randen rond de schermen onnodig veel ruimte.

Voor notebooks is een speciaal mobility center geïntegreerd in Vista. Dit maakt het mogelijk om regelmatig de instellingen van de notebook wat betreft volume, helderheid, WLAN, synchronisatie, tablet-instellingen comfortabel aan te passen. Hierbij komt dat elke producent van notebooks toegestaan is om hun eigen zelfgemaakte geïntegreerde tools in het mobility center erbij te zetten. (b.v. heeft Lenovo een tool om de verlichting van het toetsenbord aan of uit te zetten).

De Windows Vista mobility center brengt alle belangrijke specifieke notebook instellingen samen.

De energie opties verbeterde duidelijk ten opzichte van Windows XP en kunnen preciezer gesteld worden. Ook staat Vista toe om van een aantal profielinstellingen de details te configureren (zoals kloksnelheid van de processor, geïntegreerde zoek-opties, helderheid, enz.) door op “advanced settings” te klikken. Echter, als u niet in detail weet welke hardware u heeft, zou u echt de voorgeprogrammeerde instellingen van uw notebook producent moeten laten staan.

De energie opties van Vista staan toe in detail de energie-instellingen te kiezen.

Problemen

Vanwege uitgebreide veranderingen heeft Vista nog steeds problemen met bestaande hardware en software. Vooral notebooks die niet met Vista geïnstalleerd geleverd worden, hebben vaak driver problemen. B.v. een oudere Dell Inspiron 8100 kon Vista niet installeren, omdat er geen driver bestond voor de geïntegreerde Intel netwerk kaart. Zelfs waren er geen juiste drivers voor de U.S. Robotics WLAN kaart en de ATI Mobility Radeon 9000 op het moment dat we dit testrapport schreven.

Bovendien, zelfs up-to-date notebooks hebben driver problemen. Zoals we al noemden, de Nexoc Osiris E616 heeft nog steeds problemen met de stand-by mode en de inactief mode.

Ook wat betreft software zijn er nog steeds spijtig veel problemen. Sommige oudere spellen kunnen alleen draaien door allerlei trucs toe te passen of weigeren überhaupt om te spelen. B.v. OpenGL ondersteuning voor spellen lijkt problemen op te leveren voor sommige video kaarten (b.v. Acer 8100 van Enemy Territory). Ook hebben Macromedia producten (Flash, Dreamweaver) ernstige problemen met Vista.

Een langzamere uitvoertijd kan bemerkt worden op het bureaublad van sommige systemen. B.v. onze geteste Nexoc notebook deed er soms erg lang over om een systeem boodschap van de security agent te laten zien.

Prestatie

Onze vergelijking van 3D Mark benchmarks van Windows XP en Windows Vista op een Nexoc Osiris E616 leverden nog hogere benchmark resultaten op voor Vista dan ze al voor XP deden met de geleverde drivers. Echter, één van onze forumparticipanten heeft een paar nieuwere drivers gevonden die in staat zijn de prestatie onder XP ook te verbeteren, dermate, dat de prestatie met XP weer beter is dan met Vista.

Volgens c’t 5/2007 die enige prestatie metingen van XP en Vista vergeleek op verschillende notebooks, scoort Vista tot 1/3 lager wat betreft prestatie. Echter, het hangt sterk af van het merk. B.v. de geteste R60 en T60 notebooks van Lenovo scoorden beter met Vista.

De batterijduur test van de Nexoc Osiris E616 vertoonde geen verschillen tussen XP en Vista. De Reader test (zonder Aero) liet zelfs een betere looptijd zien bij Vista dan onder Windows XP. Ook bij volledige belasting kon de notebook net iets langer met de batterij mee dan bij XP (een paar minuten).

Volgens c’t 5/2007 zijn de resultaten voor stroomverbruik ook weer merk afhankelijk. De meeste notebooks hebben meer stroom nodig bij Vista en hadden daardoor een kortere batterijduur. Maar, de batterijduur is bijna hetzelfde voor de Lenovo notebooks, ongeacht het besturingssysteem.

Deze ervaringen suggereren dat sommige producenten hun BIOS en driver problemen nog niet opgelost hebben. Dus, zowel prestatie als batterijduur zouden niet moeten verminderen als de drivers en de BIOS aangepast zijn aan het gebruikte besturingssysteem. Echter, het zal nog wel even duren voordat alle geoptimaliseerd zijn voor Windows Vista.

Benchmark	Vista	Vista with Desktop video drivers	Windows XP original drivers	Windows XP modded drivers
3DMark01	16936	17106 (+1%)	16370(-3,3%)
3DMark03	7084	6563 (-7,4%)	4570 (-35,5%)	8510 (+20,1%)
3DMark05	3074	2991 (-2,7%)	1550 (-49,6%)
3DMark06	1760	1822 (+3,5%)	782 (-55,6%)	2242 (+27,4%)

Beoordeling

Kleurrijke – zeer kleurrijk – Vista. Vista legt de nadruk op huidige grafische trends, wat de meeste gebruikers aanstaat. Zelfs de nieuwe eigenschappen zoals de centrale zoekoptie, het mobility center en verbeteringen van de Windows explorer hebben duidelijke voordelen.

Echter, het gloednieuwe besturingssysteem van Microsoft heeft nog steeds een aantal kinderziektes, b.v. driver problemen, slechtere prestatie, kortere batterijduur, enz. Deze zullen wel verdwijnen naargelang er aanpassingen worden doorgevoerd.

Daarom bevelen we aan nog niet volledig over te stappen op Vista op dit moment. Integendeel, we bevelen sterk aan om Vista op een extra partition te installeren om in staat te zijn XP in plaats van Vista te kunnen gebruiken wanneer er hardware or software problemen zijn.

Echter, nieuwere notebooks worden merendeels alleen met Vista erop geleverd. Zelfs hier kunt u vaak problemen krijgen, vanwege zwaktes in aanpassingen. Als u kunt wachten, zou u echt de aanschaf van een notebook even moeten uitstellen. Toch zijn er ook een aantal notebooks beschikbaar die goed aangepast aan Vista zijn, b.v. de 2 Lenovo modellen van het c’t testrapport).