Wetenschappers 'doen herleven' virus verantwoordelijk voor 100 miljoen slachtoffers en ontdekken iets onverwachts

Een internationaal team van onderzoekers heeft het griepvirus van de pandemie van 1918 digitaal nieuw leven ingeblazen door de volledige genetische blauwdruk ervan te reconstrueren. De pandemie, die van 1918 tot 1920 een ravage aanrichtte, was een van de dodelijkste in de geschiedenis en eiste tussen de 20 en 100 miljoen slachtoffers.

Het onderzoeksteam, onder leiding van paleogeneticus Verena Schünemann, haalde het genetisch materiaal uit een in formaline gefixeerd monster. Het monster was van een patiënt in Zwitserland die toen 18 jaar oud was. Het virus is een RNA-virus, wat betekent dat de genetische code sneller wordt afgebroken dan DNA, iets wat een uitdaging bleek te zijn voor het onderzoek. Om dit te voorkomen, ontwikkelden de wetenschappers een nieuwe, zeer efficiënte methode om de oude RNA-fragmenten terug te vinden en te sequencen.

Het gereconstrueerde genoom - het eerste nauwkeurig gedateerde genoom van de pandemie van 1918 - liet iets verrassends zien. Uit analyse bleek dat het virus al vanaf het begin van de pandemie drie kritieke mutaties had die het zeer goed aan de mens aanpasten. Twee van deze mutaties hielpen het virus het menselijke immuunsysteem te bestrijden, terwijl de derde mutatie zijn vermogen om zich aan menselijke cellen te binden versterkte, waardoor het dodelijker werd.

Het inzicht in de evolutie van dit virus zal wetenschappers helpen om efficiëntere modellen te maken ter voorbereiding op toekomstige pandemieën en bij de ontwikkeling van vaccins.