Op zoek naar het broeikasgas: methaan belooft snelle effecten

Bijna een derde van de nu waargenomen opwarming van de aarde zou te wijten zijn aan methaan. De eenvoudigste van alle koolwaterstoffen wordt geproduceerd in de darmen van koeien en ook in bossen.

Er komt echter veel meer van vrij bij de winning van olie en gas, door lekken in pijpleidingen en proefboringen. Hoeveel er precies in de atmosfeer terechtkomt, kan in het beste geval alleen maar geschat worden.

MethaneSAT, dat op 4 maart vanuit Californië in de ruimte wordt gelanceerd, wil daar verandering in brengen. Met zijn instrumenten die speciaal ontworpen zijn om methaangas te detecteren, zal het in staat zijn om elke relevante plek op aarde week na week te onderzoeken. Dit zou voor het eerst een betrouwbare en vooral nauwkeurige documentatie van methaanemissies door de olie- en gasindustrie mogelijk moeten maken.

Elke methaanmolecule heeft immers tachtig keer meer invloed op de klimaatverandering dan CO2. Dit betekent dat methaan, ondanks de kleinere hoeveelheden die in het milieu terechtkomen, verantwoordelijk is voor een derde van de wereldwijde klimaatverandering.

Er kan echter op relatief korte termijn succes worden geboekt door de methaanuitstoot te verminderen. Terwijl CO2 honderden jaren in de atmosfeer zou blijven, zelfs als de uitstoot zou worden gestopt, gaat methaan maar iets minder dan 12 jaar mee, tenzij het wordt opgevangen door planten of door gerichte uitloging.

Met doortastende maatregelen tegen de deels onnodige, deels ongewenste uitstoot van methaan zouden er voor het einde van de eeuw een paar kleine tekenen van verbetering kunnen worden bereikt.

In elk geval is de timing voor de lancering perfect, hoewel de missie al jaren in de maak is. Alleen al de ontwikkeling en bouw van geschikte instrumenten zal jaren in beslag nemen. Maar op dit moment staat methaan bovenaan de lijst. Vanwege zijn schadelijke effecten en gelukkig korte levensduur is het een goed uitgangspunt.

De "Inflation Reduction Act" van de Amerikaanse regering zet zich in voor een gerichte vermindering van de methaanuitstoot. De EU-Commissie heeft pas in november 2023 regels aangenomen om de methaanuitstoot in Europa drastisch te verminderen. Omdat ze erkent dat het een wereldwijd probleem is, voorzien de doelstellingen in een wereldwijde vermindering van 30 procent tegen 2030.

Nu moet MethaneSAT alleen nog laten zien waar het precies het meest effectief kan zijn.