Herbebossing is geen wondermiddel: Bossen hebben complexe invloed op klimaat en milieu

Er is enige consensus: Er moeten bomen geplant worden, en een paar hier en daar zal nooit genoeg zijn. Bovenal, waar 100 of 200 jaar geleden bossen waren, moeten en kunnen deze herbebost worden.

De huidige trend mag onder geen beding doorzetten, aangezien er tegen 2095 bijna 1 miljoen vierkante mijl extra bosgebied verloren zal gaan. Dat is ongeveer twee derde van de oppervlakte van de Europese Unie. De voorspelde opwarming van de aarde zou dan 6 graden Fahrenheit (4 °C) bedragen, vergeleken met het huidige cijfer van aanzienlijk minder dan 3 graden (2 °C).

Er moet echter rekening worden gehouden met extra effecten bij herbebossing, die zijn onderzocht met behulp van verschillende modellen voor het aardsysteem. Afhankelijk van hoe complex de berekeningen zijn en met welke aspecten rekening wordt gehouden, ontstaan er zeer verschillende omstandigheden voor de toekomst.

Zo'n gigantische simulatie kan alleen worden uitgevoerd met de juiste rekenkracht, die de supercomputer HPE SGI ICE XA (Cheyenne) ter beschikking heeft gesteld. Met 145.152 processors, 40 petabytes aan geheugen en een totaal van 5,3 petaflops was de benodigde modellering mogelijk. En de gedetailleerde resultaten zijn opmerkelijk.

Een nieuw aangeplant bos verandert bijvoorbeeld de reflectiviteit van het aardoppervlak. Dit effect, dat bekend staat als "albedo", kan zelfs de opwarming van de aarde verhogen, vooral op hogere breedtegraden, waar voorheen grasland of nog armere bodems voorkwamen.

Bomen dragen ook bij aan het verhogen van de concentratie ozon en methaan, die het broeikaseffect versterken.

En grote bosgebieden binden aërosolen. Deze kleine zwevende deeltjes zijn deels verantwoordelijk voor de vorming van wolken, die op hun beurt grote hoeveelheden warmte de ruimte in stralen en zo de opwarming van de aarde helpen verminderen.

Niettemin kunnen bossen ook bijdragen aan wolkenvorming door verdamping en condensatie en zo een verkoelend effect hebben. Aan de andere kant kunnen ongeschikte beplanting en onvoorspelbare droge perioden ook extra bosbranden veroorzaken.

In het algemeen kan worden gesteld dat naarmate de complexiteit toeneemt, voorspellingen ook moeilijker worden. Toch kunnen er een paar extremen geïdentificeerd worden die in het beste geval vermeden kunnen worden.

Ontbossing moet gestopt worden, dat is duidelijk. Maar zelfs de effecten van maximaal mogelijke herbebossing lijken nauwelijks tot het gewenste resultaat te leiden.

De effecten van 3 miljoen vierkante mijl nieuw bos, wat overeenkomt met de oppervlakte van Australië, zijn niet noodzakelijk positiever dan die van ongeveer 1 miljoen vierkante mijl op de juiste plaatsen.

Dat zou een ruwe schatting zijn van 300 miljard nieuwe bomen die geplant zouden moeten worden. Dit zou onze wereldwijde uitstoot goed kunnen compenseren, misschien zelfs kunnen compenseren - met tegelijkertijd minder negatieve effecten.

Het is echter vooral duidelijk dat herbebossing alleen absoluut niet de juiste aanpak is en dat elke ingreep een veelheid aan andere effecten heeft. Dit had men zich 50 of 100 jaar geleden misschien kunnen voorstellen - zelfs zonder supercomputers.