In februari 2008 kregen we een nieuwe notebook voor de editorial staff, de Zepto Znote 6324W. Deze werd meteen uitebreid bekeken door onze testafdeling. In eerste instantie is de notebook alleen bedoeld om op te werken. Maar de mobiele doos kan soms ook voor games worden gebruikt (uiteraard alleen voor testdoeleinden - mocht de belastingdienst dit artikel lezen).  Om deze reden hadden we de volledig configureerbare Zepto uitgerust met een (toentertijd) efficiente videokaart (nVIDIA GeForce 8600GT) en de snelste processor. Destijds was de beste optie een Intel Core 2 Duo T9300. Daarmee was de kleine 14-incher maximaal uitgerust volgens de best beschikbare technologiën. Dit past mooi bij een kreet uit een oude sitcom: "We need more power!"

De redenen zijn net zo fascinerend als plausibel: Vista wordt normaal gesproken schuldig geacht voor vrijwel alles, waarom nu niet ook? Het is welbekend dat Vista erg veel rekenkracht vereist. Het irriteert me dan ook dat mijn meedestrijders waarvan sommige Vista-gebruikers het een stuk beter doen in de galactische strijd dan ik.

Daarom deactiveerde ik vrijwel elk programma en elke service die toch niet belangrijk was of waarvan ik geen idee had wat het was, in de hoop dat  het spel nu wel fatsoenlijk zou lopen - zonder resultaat, het spel ging precies hetzelfde door.

Toen liet ik het benchmark programma 3DMark06 draaien en verkreeg een verbazingwekkend resultaat. De processor prestaties bereikten maar 60% van het resultaat wat verkregen was bij het originele testrapport. Zelfs het deactiveren van vrijwel elk programma verhoogde de prestaties maar met een paar procent tijdens de benchmark. Er was werkelijk geen enkel prestatievretend programma actief. De patient was overduidelijk ziek.

Een mogelijkheid zou zijn om de notebook naar Zepto op te sturen. Want dit hoort uiteraard niet te gebeuren. Maar ik wilde mezelf niet in de problemen helpen (weken geen laptop, formulieren invullen, in het rond bellen).

Daarom speelde ik de opvolgende LAN games bij een open raam (hopend op slecht weer) en zette de laptop bovenop pennen en gummen zodat er meer afstand tussen de onderkant van de laptop en mijn bureau zou zitten en er meer lucht aangezogen zou kunnen worden (de luchtinlaat zit aan de onderkant). Dit verbeterde de situatie en ik verkreeg nu 70 - 90% van de normale snelheid. Dat was daartentegen nog niet genoeg. Buiten dat voelden mijn handen af en toe net zo koud aan als die van "Frozen-Fritz", de ijs-mummie. De Deense notebook zou gereanimeerd moeten worden. De kleine Viking zou alleen de optimale prestaties bereiken als hij in zijn eentje op de poolkap zou zitten of met een allorgie: Deze notebook is als een pinguin ingepakt in bacon op een tropisch gebied die maar niet van zijn lichaamswarmte af kan.

Net als bij de politici in Oostenrijk staat de zoektocht naar een zondebok centraal. Zepto zal deze paragraaf niet graag lezen: Als je er niet vanuit gaat dat de  hijgende Zepto Znote wat vuil ingeademd zou kunnen hebben en er vervolgens een aorta of iets anders verstopt zou raken, is een constructiefout voor de hand liggend - om het maar voorzichtig te formuleren. Ik neem het volgende aan: De Zepto Znote 6324W is volledig configureerbaar en net aan het begin van dit jaar kwam, in vergelijking met de rest, een sterke processor serie van Intel uit. Nu is het niet zo dat deze op zichzelf meer hitte produceren dan hun voorgangers, maar deze nieuwe processoren moesten meteen verhandeld worden toen ze uitkwamen. Om tijd en kosten te besparen is het wellicht mogelijk dat niet elke configuratiemogelijkheid getest is (of in ieder geval niet voor een langere periode). Misschien is het hierdoor (...altijd diplomatisch blijven) dat het ontwerp van de behuizing en de ventilator gewoon niet compatibel zijn met de meest efficiente variant van de notebook. Wellicht is de ventilator gewoon niet sterk genoeg en is dit er niet uitgekomen bij de kwaliteitscontrole. Of misschien was de ventilator in het begin prima, maar werd hij almaar zwakker na verloop van tijd.

Als we politici uit Oostenrijk zouden zijn, zouden we zeggen: We hoeven hier geen les uit te trekken en we hebben ook geen raadgeving nodig. Maar normale mensen zijnde kunnen we het volgende opmerken: zelfs al zouden we notebook-ventilatoren testen bij Notebookcheck, en ik heb me altijd al afgevraagd waarvoor ze nodig zijn, behalve dan om een poort in beslag te nemen voor de mensen die allerlei zooi willen aansluiten. Voor gevoelige pianisten handen die in de zomer niet op hun warme notebook willen gaan zweten misschien? Nu weet ik beter. Deze dingen zijn te adviseren voor overclock freaks wiens notebook herhaaldelijk crasht in de hete zomerdagen (en ik heb dit reeds op een LAN party gezien). Het is ook aan te raden om laptops een soort gezondheidscontrole te geven met een benchmark programma. Niet zozeer meteen na de aankoop van een notebook, maar ook na een paar maanden - en dan na een zware belasting waarbij het aparaat erg warm wordt. Afgezien daarvan hebben we geleerd dat de Denen hun spullen optimaliseren voor het koude noorden, Groenland hoort niet zonder reden bij Denemarken. Misschien dat Zepto zijn kwaliteitscontrole afdeling daar heeft zitten...